KOFI LEAI

I se taimi ua mavae, a o ou matamata i se vitio talafou puupuu, sa ou tau atu i se tala fou e uiga i le “kofe leiloa”toe foʻi atu i le vaai a tagata, o lea na faaosofia ai loʻu fia iloa.O tala fou na taʻua ai se faaupuga e le lauiloa“Kofe Lau Vaiti”.Ou te fiafia i le kofe faapena.O le taimi muamua lea ua ou faalogo ai i lenei faaupuga mo le tele o tausaga.Sa ou suʻesuʻeina foʻi ni faʻamatalaga talafeagai i luga ole Initaneti, ae na o ni nai tausaga talu ai, sa talanoa tagata umalenei kofelea sa tuulafoaiina mo le faitau selau o tausaga.

talafou702 (4)

 

O e manatua pea se tala fa'asalalau fa'asalalau i aso e lua ua tuana'i, o le tala leakofe vaoe mafai ona mate ona o suiga o le tau i se taimi lata mai?Matou te le iloa pe o le a mou atu, ae na o le pau lava le mea e mafai ona faʻamaonia o le taimi nei O le auala o le atinaʻeina o le kofe e tatau ona amanaʻia le atinaʻe gafataulimaina, ae ia mafaufau foi pe faʻafefea ona tatou faia soʻotaga uma i le filifili uma o pisinisi kofe e iai se auala e faʻaauau ai le manuia mai taumafaiga faʻatasi.

talafou702 (6)

 

talafou702 (7)

O le kofe Angustifolia, e masani ona taʻua o le "Sierra Leone Highland Coffee" i le poto masani, o se tasi lea o laʻau kofe e 124 o loʻo i ai i le vao.Na faʻamaonia e tagata suʻesuʻe i le Royal Botanic Garden (Kew) ona o suiga o le tau, faʻaleagaina o vaomatua, faʻamaʻi faʻamaʻi ma faʻamaʻi Faatasi ai ma le tuʻufaʻatasia o aʻafiaga o isi mea, 60% o laʻau ua lamatia nei i le faʻaumatia.O lona uiga, pisinisi kofeua toetoe lava na o le taulai atu i le totoina o ituaiga e lua: maualuga Arabica ma maualalo-lelei ae maualuga-fua Robusta, lea e iloa e tagata e uiga i le tele o isi kofe vao i luga o le lisi.E itiiti lava.

talafou702 (8)

 

O le tele o faʻamatalaga e uiga i lenei ituaiga o loʻo faamaumauina i le talafaasolopito e sau mai le "Miscellaneous Information Bulletin" a le Royal Botanic Garden i le 1896. I le 1898, o se laʻau vaapiapi na aoina mai le Royal Botanic Garden i Trinidad na fua mai ai fua.Le Royal Botanic Garden Na fa'ailoa mai e le tagata o lo'o pulea lona tofo lelei ma e tutusa ma "le Arabica sili".Ae ui i lea, i totonu o vaomatua o nisi o Aferika i Sisifo, e leʻi faʻamauina le kofe Angustifolia vao talu mai le 1954.

talafou702 (9) talafou702 (10)

Seia oo ia Tesema 2018, na malaga atu ai Dr. Aaron Davis, o se tagata fai togalaau i le Royal Botanic Gardens, ma Jeremy Haag, o se tagata fai togalaau i le Iunivesite o Greenwich, mo Sierra Leone e saili lenei laau lilo.I le taimi lava e tasi, na lomia ai e Aaron Davis se lipoti iloga i le tusi talaaga Nature Plants.

talafou702 (11)

 

I totonu o lenei lipoti, ia tatou iloa o lenei ituaiga kofe e tele lava ina totoina i atunuu Aferika i Sisifo.I le taimi lava e tasi, o le tofo o le kofe e talitutusa ma Arabica, ma e mafai ona tatalia le vevela e oʻo atu i le 24.9 ° C.Faaalia e le lipoti o le kofe O le faalauteleina o le tau e talafeagai mo le totoina o le kofe maualuga, e mafai ona totoina laau kofe e tetee atu i suiga o le tau ma maua ai le kofe maualuga i lalo o tulaga faigata.

talafou702 (12)

 

talafou702 (13)

E le gata i lea, na maua le kofe Angustifolia i Côte d'Ivoire i Aferika i Sisifo, ma auina atu le fua i le CIRAD sensory analysis laboratory i Montpellier.O faʻataʻitaʻiga na iloiloina e tagata tomai faapitoa kofe mai kamupani lauiloa e pei o JDE, Nespresso ma Belco.O se taunuuga, 81% o faamasino na le mafai ona iloa le va o le kofe ma le kofe Arabica.O nisi tagata atamamai e talitonu i le isi 5-7 tausaga, o le a tatou vaʻai i lenei kofe e ulufale atu i le maketi o se kofe maualuga, ma o le a le pine ae avea ma tagata lautele.talafou702 (17)


Taimi meli: Iul-10-2021